Op 29 november vond een gezamenlijke gemeenteavond plaats van de Protestantse Gemeenten van Eefde en Gorssel/Epse. Centraal stonden de vragen: hoe willen we kerk zijn en kan de voorbereiding in gang worden gezet om beide gemeenten samen te voegen? Hierna leest u het verslag van de avond.
Gemeenteavond 29 november
Een flink aantal gemeenteleden, we schatten een kleine honderd, heeft de kou getrotseerd en is naar de kerk in Gorssel gekomen voor deze historische avond. Eduard Groen (voorzitter kerkenraad PG Eefde) heet allen welkom. Gertjan de Pender (predikant in beide gemeenten) opent met woorden uit Lucas 21 die ook voor vanavond van belang zijn: delen, vertrouwen, gedragen voelen, standvastigheid.
Na een gebed start het gesprek over hoe en waarom we samen gemeente zijn en hoe we verder willen gaan. Wat maakt ons betrokken en actief? De kerkenraad is er heel blij mee dat veel al goed gaat en dat er steeds meer wordt samengewerkt. Bestuurlijk zijn of dreigen er wel problemen. Het gaat in deze discussie echter om wat wij nodig hebben om samen te gaan, om ons geloof samen te kunnen belijden en beleven. Hierop komen vele opmerkingen. Omwille van de leesbaarheid volgt daarvan een samenvatting.
We hebben een besluitvaardige kerkenraad nodig, niet wachten met samengaan. 1 + 1 is in dit geval 3, we zijn aan elkaar gegeven. We kunnen van elkaar leren, ondanks of juist dankzij de cultuurverschillen die er zijn tussen de twee gemeenten en kerkenraden. Vertrouwen is hierbij van groot belang.
In de samenwerking kunnen we ook de capaciteiten van dorpsgenoten benutten. Dus: netwerken, kijken, luisteren en inspireren.
Vergrijzing en krimp zijn een gegeven, we dienen onze taak in kerk en wereld zo goed mogelijk te vervullen. Maar weten mensen nog wat ze aan de kerk hebben? Weten we zelf nog wat onze roeping is in de wereld en hoe we die kunnen overbrengen? Het gaat om Gods Koninkrijk, vrede, liefde gerechtigheid en armoedebestrijding. De actie ‘Boodschappen Delen’ is een heel concreet en geslaagd voorbeeld hiervan.
Kerk zijn in de wereld vraagt om inspiratie en vorming, ook buiten de kerkdiensten om. Er worden verschillende geslaagde initiatieven genoemd. De gespreksgroep ‘Dat wat raakt’ bijvoorbeeld en de bezinningsdag voor de kerkenraadsleden. In kleine groepen actief zijn, bijzondere diensten voorbereiden, de gezamenlijke middag voor de buurtcontacten: allemaal zeer inspirerend.
Eduard en Gertjan hebben overigens onlangs overleg gehad om ontmoeting, inspiratie en leren meer tot onderwerp van beleid te maken.
Afrondend benoemt Eduard dat de kerkenraad verantwoordelijkheden in beleid en praktijk graag zo laag mogelijk in de organisatie neerlegt, samen doen is daarbij belangrijk. Zo gaan de redacties van beide kerkbladen zelf bekijken hoe ze samen kunnen gaan en naar één blad toe kunnen werken.
Bastiaan van den Berg is ook aanwezig en heeft de vragen die er leven kunnen beluisteren. Desgevraagd vertelt hij over het onderzoek dat hij en Anne-Wil Wiggers doen naar de kansen om kerk in het dorp te zijn. Wat voor dorpen zijn Eefde, Gorssel en Epse, wat weet men van de kerk, wat zijn raakvlakken en wensen? Duidelijk is dat mensen niet negatief tegenover de kerk staan, maar vaak ook niet weten wat er gebeurt. De meeste dorpsgenoten hebben bij het begrip kerk de associatie met het gebouw. In Epse is daarom het beeld van de kerkgemeenschap weg.
Gelet op de verkiezingen is de nood onder de mensen hoog. Hier ligt een taak voor de kerk. Belangrijk hierbij is om snel af te komen van (bestuurlijke) ballast en van de kramp om alles overeind te willen houden. Een essentiële vraag is of we elkaar ook nabij zijn. Dit begint bij de eigen inspiratie.
Bastiaan heeft nog een positieve boodschap richting de vele grijze coiffures in de zaal: “Maak je niet druk over je leeftijd. We hebben nooit genoeg opa’s en oma’s!” Evengoed blijft jongeren bij de kerk betrekken een uitdaging.
Bastiaan hoort vaak dat men blij is met de samenwerking en het fijn vindt dat de kerk weer vol is. Maar we moeten ons ook afvragen wat we willen voor de toekomst: een volle kerk of dat er gerechtigheid gebeurt. Vormen van kerkzijn die voor jou waardevol zijn, zijn dat niet automatisch ook voor een ander.
Natuurlijk volgen op zijn bemoedigende verhaal enige opmerkingen en vragen. Zo wordt de plaatselijke afdeling van De Zonnebloem genoemd als mogelijke samenwerkingspartner. Anne-Wil gaat binnenkort met hen praten.
Kunnen we dorpsgenoten die geen gemeentelid zijn er warm voor maken om bij te dragen aan het behoud van de gebouwen, nu blijkt dat men het instituut kerk wel belangrijk vindt? Het college van kerkrentmeesters neemt deze vraag mee. Henk Datema meldt opnieuw dat er geen sprake van is dat een van beide kerken in de komende jaren dicht zou moeten vanwege financiële problemen.
Uit gesprekken na de gedachtenisdienst bleek dat men het er nu heel anders aan toe vindt gaan in de kerk dan een jaar of 25 geleden. Misschien is het goed om mensen die slechts sporadisch in de kerk komen eens op een andere manier te benaderen.
De eigen Godsbeleving ervaren en weergeven is eigenlijk al lastig genoeg. Belangrijk is om samen de taal te vinden die bij ons én bij de mensen om ons heen past.
Een gemeentelid mist de zending binnen de kerk, de ouderling die vroeger op bezoek kwam. Een mooiere kerktoren in Eefde wordt – heel concreet – ook als verbeterpunt genoemd.
Een ander vindt het fijn om veel stemmen gehoord te hebben en benadrukt nogmaals het belang van jezelf en de ander inspireren, zeker als wij ook kerk in de wereld willen zijn. Hij is dan ook blij dat Gertjan heeft gesproken met schoolbesturen en dat die open staan voor gastlessen. Er volgt een krachtig applaus.
Tot slot klinkt de vraag hoe je gemeenteleden bereikt die geen samengaan willen en daarom niet naar deze avond gekomen zijn. Dit wordt moeilijk als we niet weten om wie het gaat. Het pastoraat wordt gevraagd hier open voor te staan.
Een belangrijke kwestie hierbij is waarom men geen samengaan wil. Uit gemis misschien of door moeite met verandering? Geopperd wordt nog om een enquête te houden onder de 700 gemeenteleden die vanavond niet aanwezig waren, maar hier heeft de kerkenraad nu geen ruimte voor. Bovendien leeft het idee dat het de meeste gemeenteleden die niet in de kerk komen niet wezenlijk interesseert wat er wordt besloten. De belangrijkste vorm van gesprek hierover zal via de buurtcontacten moeten gaan.
Het onderwerp samen gemeente zijn wordt hiermee afgesloten.
Nu komt het voorgenomen besluit aan de orde: de kerkenraad wil een werkgroep instellen die het volledig samengaan voorbereidt. Het liefst ziet de kerkenraad een volledig samengaan per 1 januari 2025. Als dit niet gehaald kan worden wordt het per 1 januari 2026.
Hierop komt een suggestie uit de zaal om meerdere werkgroepen tegelijkertijd verschillende onderdelen van het fusieproces te laten behandelen. Dit voorstel neemt de kerkenraad mee.
Na het peilen van de stemmen blijken de aanwezigen unaniem voor het voorgenomen besluit te zijn. Op 6 december zal de kerkenraad het definitieve besluit nemen.
Ten slotte is er gelegenheid om vragen te stellen in de rondvraag.
- Kan het podium in Gorssel een schuine opgang krijgen voor ambtsdragers en anderen die slecht ter been zijn? Hier gaat het CvK naar kijken.
- Kan de verdeling van bezoekersgroepen binnen het pastoraat aangepast worden? Gorssel wil graag aansluiten bij de bezoekersgroep voor De Lunette.
- Wat doen we aan pastoraat? Gertjan kan het niet alleen. Het antwoord luidt dat de pastorale ouderlingen en buurtcontacten ook hun werk doen en dat Gertjan er meer tijd aan kan besteden dan tevoren bedacht/begroot. En weer klinkt er applaus.
Gertjan wil afsluiten met het zingen van lied 248. Fijn dat er vanavond een sfeer hing van samen willen bouwen!
Namens de kerkenraden,
Ava van Baaren (secretaris PG Gorssel/Epse) en Gera Janssen-Ebbekink (secretaris PG Eefde)
